ေနာ္ေ၀းႏုိင္ငံ၊ ဗရီနဲၿမိဳ႕ , ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၂၀)ရက္ေန႔
ေလးစားရပါေသာဧည့္သည္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ႂကြေရာက္လာၾကေသာ ခ်င္းတုိင္းရင္းသားညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား ခင္ဗ်ား-
ကၽြန္ေတာ့္နာမည္ Rev. Pum Za Chin ျဖစ္ပါတယ္။ (၆၇)ႏွစ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ အခမ္းအနား မွာ စကားေျပာခြင့္ရတဲ့အတြက္ အထူးပဲေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ေနာ္ေ၀းႏုိင္ငံ၊ ဖ႐ူးလန္ၿမိဳ႕မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ Chin Community Norway (CCN)ကို ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လမွာစတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကို ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကစၿပီး ႏွစ္စဥ္က်င္းပလာခဲ့တာ၊ (၁၁)ႀကိမ္ ရွိသြားပါၿပီ။
ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ျဖစ္ေပၚလာပုံအေၾကာင္းကို ႏွစ္တုိင္းေျပာခဲ့ၿပီးျဖစ္လို႔ အေသးစိတ္မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ေရာက္တုိင္း၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔က်င္းပရတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အႏွစ္သာရကိုေတာ့ မေမ့ၾကဖို႔ေျပာခ်င္ပါတယ္။
နံပါတ္(၁) ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားဟာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ Zomi/ Mizo/ Laimi/ Cho/ Asho/ Khumi/ Thado-Kuki စသည္ စသည္အားျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးအေခၚအေ၀ၚရွိၾကေပမယ့္လည္းပဲ၊ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ညီအစ္ကိုေတြျဖစ္တယ္။ စည္းလုံးၾကရမယ္ဆိုတာကို မေမ့ဖို႔လိုပါတယ္။
နံပါတ္(၂) ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားဟာ ေရွးဘိုးဘြားမ်ားလက္ထက္ကစၿပီး၊ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းျပည္နဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့လူမ်ိဳးျဖစ္တာ သတိရဖို႔လိုပါတယ္။
နံပါတ္(၃) ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းျပည္ဟာ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းတဲ့ အခါ ….. ဗမာေခါင္းေဆာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက လြတ္လပ္ေရးကို အတူတူယူၾကၿပီး၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာ ႏုိင္ငံေတာ္ထူေထာင္ၿပီး၊ အားလုံးအတူတူ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ေနၾကရေအာင္လို႔ စည္း႐ုံးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီ(၁၂)ရက္ေန႔မွာ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး၊ ဗမာျပည္နဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ (၄)ရက္ ေန႔ မွာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ မေမ့ၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
နံပါတ္(၄) ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားဟာ လြတ္လပ္ေရးကို ယူၿပီးရင္ အာဏာရွင္စနစ္ဖ်က္သိမ္းမယ္၊ ပေဒသရာဇ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ပယ္ဖ်က္၊ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ သြားမယ္လို႔ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီ (၁၉-၂၀)၊ ဖလမ္းၿမိဳ႕မွာ လူထု ၅၀၀၀ေက်ာ္ တက္ေရာက္ၿပီး ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ေဖေဖၚ၀ါရီ(၂၀)ရက္ေန႔ကို ပူမန္တုံးႏုံး၊ ပူ၀မၼသူးေမာင္းတို႔က ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ အဆိုျပဳဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပထမဆုုံး ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကို ၁၉၅၁ ခုႏွစ္က မင္းတပ္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
နံပါတ္(၅) ခ်င္းနဲ႔ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးစာခ်ဳပ္မ်ားခ်ဳပ္ဆိုၿပီး၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ႀကီး ေပၚေပါက္ လာတာျဖစ္ပါတယ္။
(က) ပင္လုံစာခ်ဳပ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ခ်င္းျပည္ကိုယ္စား တီးတိန္မွ Pu Thawng Za Khup, ဟားခါးမွ Pu Kio Mang, ဖလမ္းမွ Pu Hlua Hmung တို႔က လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။
(ခ) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ မတ္လ(၃)ရက္ေန႔မွ (၅)ရက္ေန႔အထိ ခ်င္း-ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးညီလာခံက်င္းပခ်ိန္မွာ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကိုယ္စား ဒီးဒုတ္ဦးဗခ်ိဳ၊ ခ်င္းျပည္သူကိုယ္စား ဦး၀မၼသူးေမာင္း တို႔က ကတိသစၥာျပဳၿပီး၊ ခ်င္း-ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးေက်ာက္စာကို စိုက္ထူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
အထက္က တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္မ်ားဟာ မေမ့သင့္တဲ့ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔အႏွစ္သာရမ်ားျဖစ္တာေၾကာင့္၊ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား အၿမဲတမ္းအမွတ္ရသိရွိေစဖို႔ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ေရာက္တုိင္း ထုတ္ေျပာသင့္ေၾကာင္း တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ “ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ေန႔ ဟာ လုံး၀သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိပါဘူး”
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကစၿပီး၊ ခ်င္း၀ိေသသတိုင္း ျဖစ္လာတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းျပည္နယ္ဟာ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ (၃)ရက္ေန႔မွာ ခ်င္းျပည္နယ္ျဖစ္လာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ က်င္းပျခင္းကို ခ်င္းျပည္နယ္ေန႔အျဖစ္သာ က်င္းပရန္ ဖိအားေပးျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားဟာ ဗမာစစ္ အစိုးရက ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ၿပီး ဟန္႔တားေနသည့္ၾကားက ႏွစ္စဥ္က်င္းပလာခဲ့ၾကတာဟာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ ခိုင္မာလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ခ်င္းျပည္နဲ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးကို ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ (၉)ရက္ေန႔မွာ CNF နဲ႔ အစိုးရတို႔ရဲ့ ကတိစာခ်ဳပ္အရ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကို တရား၀င္ျပန္လည္က်င္းပခြင့္ရၿပီး၊ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ႐ုံးပိတ္ရက္သတ္မွတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္က ႏုိင္ငံေတာ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု က ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္အားေပးခဲ့သလို၊ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဟားခါး မွာ က်င္းပမယ့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔အခမ္းအနားကို သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္အားေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဘယ္လို အပိတ္ပင္ အတားအဆီးမ်ားစြာရွိေနခဲ့ေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားရဲ့ လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓါတ္ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရကိုယ္တုိင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္းဟာ ထင္ရွားေနပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားဟာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကို ႏွစ္စဥ္က်င္းပျခင္းျဖင့္ အမ်ိဳးသား အဂၤါရပ္ကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ သမိုင္းေၾကာင္းအျဖစ္မွန္မ်ားကို ျပန္လည္ေဖၚေဆာင္ျခင္းျဖင့္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ေမြးၾကၿပီး၊ စည္းလုံးညီညြတ္ၾကပါစို႔လို႔ တိုက္တြန္းအားေပးလိုက္ပါတယ္။
By Pum Za Chin