Chin National Harvest Festival (Fangerh-Khuado-Tho-Khu) Aa Semnak

CCN_logo
 CCN Logo

Nihin ah nang le kei Norway kan phak hi Chin miphun cu vulei reltahnak in miphun pakhat ah UN nih a cohlan i a theih ve cang caah Chin miphun kan sinak te nih a kan phaktermi kan si hi tuanbia ah el awk ttha lo in a hmun cang. Hi tihin a cohlan khawh venak cu vulei nih miphun rel a tahnak lak  aa telvemi Ram, Holh, Nunphung, Phunglam le Nunning hna hi a dang tein fiang tein aa ngeihmi miphun kan si caah a si. Chin Kumthar puai (Tho puai) hi Chin miphun kan sinak a langhtertu le kan pupa chan in kan rak sunsak ngaimi Nunphung a langhtertu puai a rak si ve ruangah a tu bantuk in  nihin ah kan lawmhnak hi a si.

Chin miphun nih kan ngeihmi Puai (Fest) hna:  Kan pupa chan in Chin miphun nih zumhnak, nunphung, phunglam le khua caan relnak he pehtlai in an rak ngeihmi puai hna hi phun 3 ah then khawh an si. Cu hna cu;

1. 1nk ah Sunparnak le thang i chuahnak caah tuahmi Khuangcawi, Bawite bawi, Bawipi, Cakei fim, Sa sawmrel, Pa sawmrel, Rawl sawmtuk le Puanpar kai tbk hna hi an si.

2. 2nk nak cu mithi he aa pelhtlaimi puai, Lamserh, Sariahthawh, Ngachuk tbk, hna an si.

3. 3nk ah kum caan relnak he a pehtlaimi Tho-Fangerh- Khuado, Hlukhla le Hniang, timi puai hna hi an rak si.

1nk puai hna cu ramuk, sakap, lothlo kho le mirum, mi tthawngttha hna nih thang i chuahnak ah pumpak le chungkhar in tuahmi puai an rak si. 2nk puai zong hi mi tthawngttha hna nih an thih tikah tuahmi puai tthiam an rak si hna. 3nk puai tu cu kan pupa hna zumhnak le thih hnu pinlei zumhning cung chirchanh in an biakmi khuazing sin kum caan thar le theipar an zuunmi hna caah lawmhnak le thluachuah ham thlacamnak, kum khat chung ah chungkhar chungin a thicia an um ahcun an rauthla sawm in a donghnak chungkhar tling rawl dumttinak le rauthla thlahnak le ngakchia hna nuamnak le lentecelhnak hna caah tuahmi puai a si caah hmeinu hmeipa thawk in nunau ngakchia, ramuk, khuami dihlak le an cinthlakmi in satil arva tiang a huapmi puai a si. Hi puai hi ramuk le bawitlang hna nih hruaimi si loin mipi lungrualnak le lung i hmuhnak tein tuahmi puai a rak si.

Tho Tuah Caan:  Tho tuah caan cu kum a hun vui i khua pauka thlapa lai caan ah a si i atu chan khuacaan relnak in September 15 in October 15 karlak ah rak tuah ton a si. Cu cu caan thar, thla thar, kum thar caan a si an rak ti i Chinmi thlarelnak in Tho thla tiah an rak auh. Tho thla chung ahhin, Tho puai siseh, sunparnak le thang i chuahnak he a pehtlaimi puai siseh, mithi he a pehtlaimi puai siseh, hlunghlai ngai in puai phunphun an rak tuah ton hna.

A Dang Khua Caan Rel Puai le Kum khat relnak: Cu Tho thla in thlaruk a rauh hnu lai lei lo mei duah lai te ah Hlukhlau rak tuah a si. February acheu in March thla cheu tiang khi ah a rak si. Hlukhla ahhin Tho thla i an tuahmi puai phunphun kha an tuah rih. Hi Hlukhla caan hi kumcheu relnak ah an rak hman. A dang pa khat cu Hniang timi an rak ngei rih i August thla a dih lei khin September thlacheu tiang khi a rak si. Hniang timi cu a donghnak, a dihnak , a hnubik, a netnak ti khi a si. Kumkhat chung an i chiahmi ti-rawl a donghnak, a dihnak a si tikah cu bantuk caan, ti-rawl a har caan i hmunkhat ti-rawl ei ti cu a nuam tuk in theih a si. Cucu Hnianghrawm ti khi a umnak a si. Hi caan hi “Li-cham thar-ban” caan ti a si i a sullam cu, “kan li kan thal, kan ti kan rawl, a dih, rawlthar kan vun banh lio a si” ti khi chim duhmi a rak si. Hi Hniang a dihhin, Tho nihcun a vun zulh colh. Cu cu kum khat tiah rak rel a si.

Zei Ruang ahdah Tho An rak Ti:  Tho thla ah cun an cinthlakmi ti-rawl a cut cang tikah kan kum a vui tthan, kan kum a tho tthan, kan tho tthan, tinak in,Tho thla le Tho puai timi hna hi an rak chuak. Cu caah Tho timi cu kum a thar ti khi a chim duhmi a si. Hi bantuk in ti-rawl a thar he kumthar phak in, puai tuah lai cu an i ngeih tuk caah, Tho puai tikah hrawnsa thah awk ah, Tho-vok hna a hrawm in an zuat, cheukhat nih Tho Ar an erh, Zabui an erh, Tho-Zu tiin zupu an phan, zuu, va le nga hna zong a car in an khawn, Tho chang caah fathau an i ring. Cu ticun Tho puai caah timhlamhnak an tuah. Tho puai tuah hlan ah Tho ram an riak. Tho puai hi thlapa zoh in a ni hi khiah a si. Thlapa lai lio ahhin tam bik cu tuah a si i thlamui (thlamawt) lei ah Tho tuah phung ah a si lo. Cu caah upa hna nih thlapa an zoh i Tho ni kha an khiah tawn. Tho puai hi nithum chung tuah a rak si tawn.

Mirang hna nih Chin ralkap hna sin caah an rak tuah piak hna: Mirang nih an rak kan pen tikah  Chin´  cu kan miphun min ah an kan lak piak tthan long si loin Chin ralkap bu cu a dang tein an rak dirh hna i Chin Battalion 1, 2, 3 tiah a dang tein an rak chiah hna. Tho thla a phak tik ah Chin ralkap hna nih Tho-Khuado-Fangerh tini khuacaan rel puai anmah lungtho in an rak tuah ton ve. Cu caah Mirang cozah nih official in Tho-Khuado-Fangerh cu ni thum chung zung an rak khar piak hna i an rak tuah ter ton hna.

Khrihfa si hnu Tho tuahnak: Chin miphun cu kan ngeimi puai le lam paoh hi zuu le sa he kan peh ter peng caah Khrihfa ah an i thlen tikah kan nunphung tthattha tampi zong a rak lo chih. Khakha siangbawi te nih fiang tein an rak hmuh caah Tho a tlau lonak dingah Church hruainak in Thlaithar Tho tiin Tho phunkhat an rak tuah piak hna. Hi Thlaithar Tho hi zei tik kum in dah an thawk timi fiangin theih a si lo nain nifin tiang in Chinram Church dihlak nih tuah a si. An tuah ning cu kum khat chung kan cinthlakmi thlai-rawl an cut-zat tikah, Biakinn ah, thlaithar a phunphun cu an chuahpi i Pathian sinah thlacamnak he pekchanhnak an tuah. Zarhpini nikhat kha a ni an khiah. Hi Thlaithar Tho hi, Biaknak he a pehtlaimi a si bantuk in Khrihfa a si lomi hna nih cun a ruah awk an theih lo hlei ah Lai cozah zong nih a theihpi lo.

Chin Cozah A um cangka Tho Puai Fehternak a tuah cawlh:  Hi bantuk in Laimi nih ti-rawl thar an hmuh tikah, ni-thar, thla-thar, kan phan tiin lawmhnak puai an tuah mi a si caah Independence kan hmuh hnu, a hmasabik Chin Cozah (Chin Affiars Council) nih 1949   March 17 ni ah, “October ni 26 in 28 tiang hi Chin Kumthar (Chin Amyota Hnit-tit-ku) a si” tiah biakhiahnak a tuah cawlh. Cu lio Chin cozah upa hna cu, Kanpalet in Vumthu Maung ( Lai Vuanci), Tiddim in Capt. Mang Tung Nung (Secretary), Falam in Sa Vut (Joint secretary ) le Haka in Lian Thum (Chairman)  an si hna.

Cu caah Tho cu Chin cozah nih official tein Chin miphun dihlak a kan huatmi Chin kumthar puai a si tiah an rak hmuh caah a hmasa bik an rak fehtermi official holiday a rak si. 2nk ah Chin Natonal Day a si i hi hna pa 2 te long hi Chin miphun nih official tein kan i ngeihmi cozah zungkhar ni an si. Cu ve bantuk hi hi Tho puai hi Chin miphun mipi dihlak a kan huaptu a si ruang ah kan phaknak ram paoh ah tuah awk a si tiah CCN nih a ruah caah atu Rangaland Chin miphun hruainak in nihin chun ah kan tuahnak hi a si.

CCN

Rogaland Region, Norway

Scroll to Top