BY VAN THANG (Stavanger)
July 27, 2004 ni ah rak dirhmi Chin Community in Norway ( CCN ) cu kum ruk a tling ve cang. CCN cu nunnak a ngeimi minung pakhat si sehlaw hgakchia te a si ko hnga. Cun CCN lawng kha hngakchiate a si rih lawng si loin CCN chungtel a simi kan Miphun hna zong hi Norway ram ah khua kan sak naak cu kum 8 ceo a si rih tik ah Norway ram thil sining kan theihhngalhnak, kan cawlcanghnak, norsk hna he kan I cawhpaihnak cu a no ngaingai rih ko tiin chim khawh le phai khawh a si ko hnga.
A cunglei biatlang bantuk in CCN le a chungtel hna cu hngakchiate hmenh si ko rih u si law lung I fim in kan sining tete hun ruah nolh tik ah kan kumkhua rup loin kan upa ve ko ti kha a langhnak tete an um len ve ko tik ah lawmh awk ngaingai a si. Biaknaklei ah kan sining, siang cacawnnak lei ah kan sining, pawcawmnak ah rian kan ttuanning, inn le lo le chawva lei ah kan sining, norsk hna he kan I hawikomh / kan I cawhpaih ning tbk, tete hun cuanh nolh tik ah kan I za ngaingai ve ko hna, zah pi awk kan si hna lo tiin biahram domh ka duh.
Nihin le a tu lio kan sining ah I lungsak tuk rih lo in hmailei ah zeitluk indah kan hram a feh chinchin khawh lai ti kha ruah awk ttha ngaingai a si. Zei bantuk thil le zei bantuk rian / tuahsernak hna nih dah Norway ram chung khuasa kan Miphun a zaang a tthawnter lai ti kha a tanglei bang in hun langhter ka duh ko.
Kan I khahlonak tete nih kan zaang zor ter hlah seh ; Norway ram chung ah khua a sa mi, Burma ram Chin State in a rami kan zapi in Miphun ah phunkhat te kan si ko hna, nain khat le khat kan I khahlonak tete an um len. Kan I khahlonak hna cu a bik in kan holh le biaknak lei ah kan zumhning ruang ah kan umnak Bu ai khahlo hna hi an si.Hi kan I khahlonak tete nih hika ram kan miphun cu kan zaar a kan zorter sual lai ti kha ka phaang ngaingai tawn.
Kan miphun nih kan i ngeih ciomi kan holh tete kong ah keimah pumpak hmuhtonning ahcun hlat piin an i dannak an um lo. Tahchunhnak ah kei hi Halka holh a hmangmi ka si i Falam holh, Khualsim holh, Mizo holh, Tedim holh, Zophei lei holh hna cu ka hna nih a theih ngaingai hna tik ah an i dannak naak in an i khahnak zawn a tam deuh in ka hmuh. Tonzang kan um ka ah an holh cu thiam khawh dawh in ka rak i ruat lo, nain thlaruk ahcun ka duhmi ka chim khawh dih, Falam holh le mizo holh zong an si ve. Khat le khat kan holh kan i thiam piaklonak a ruang, mah pengtlang lawng ttanhnak lungput kan ngeihnak an ruang hna cu kan Kawl ram uknak a chiat tuk ruang ah le uktu hna nih an kan danh ruang ah a si ti kha hun ruat nolh hna hmenh u si law a kan hlattertu cu a kan naihtertu thil ah an hung cang tthan ko lai.
Kan dirh ciomi Bu le Phu hna nih kan naihter chin seh; Kan Chin ram cu zapi theihcia bang mi phundang hna nih 1896 kum in an kan uk I nihin tiang, hmailei kumzeizat chung ko khi dek an hei kan uk rih te lai ti cu Pathian ceo nih a hngalhmi a si. A tu bantuk in an kan uk khawhnak ding ah uktu hna nih an hmanmi hriamnam ttha bikk cu duhdanhnak a si. An kan danh, an kan tthen tik ah kan miphun chung ah mah pengtlang lawng ttanhnak lungput, mah bu lawng ttanhnak lungput an hung i sem. Nihin ah kan miphun cu vawlei cung ram tampi ah kan zaam hna i kan dup hna tik ah kan umnak hmun le khua cio ah Krifa bu a phunphun, pengtlang hoih in phu le bu a phunphun in kan dirh cio hna. Norway ram zong ah pengtlang hoih in dirhmi bu tete le krihfa bu tete kan i ngeih khawh hna, hihi thil ttha tuk a si i a dirh khotu pengtlang hna le khua hna cung cio zong ah lawmh awk ngaingai a si ko. A tu bantuk in kan i ngeihmi kan phu / bu tete le khrihfa bu tete hna nih a bikk in kan i timhmi rian cu ”aa khat ko mi ah kan i dang tiin aa semmi ruahnak kha doh ding ” khi si kho seh law kan miphun te cu a dam lai i a zaang a ttha ko hnga. Kan miphun i kan zaang ttha bikk cu rualremnak a si, kan zaang a tthatlo ahcun kan ral kan tei kho hna lai lo i kan ral hna nih a dolh in an kan dolh te lai. Kan dirh ciomi kan bu tete nih hin nihin le a tu naak in faak deuh in NCCF le CCN ah kan zaang hun kan funtom kho hram ko seh ti hi CCN caah ka saduhthah lian bik cu a si. Hihi NCCF ca zong ah a si ve ko.
I dorh hlah u si ; Thingram a hual bal mi le lo a thlo bal mi kan si cio ko hna i thingkung / cinthlakkung kong cu kan hngalh cio ko hna lai. Thing, ram le hnah hna cu khat le khat san deuh an I tim hna I a sang deuhmi poh nih a niam deuhmi poh kha an dorh tik hna ah dorhmi kung hna cu duhsah tein an maal I an lo / an thi tawn theo. Cuticun kung khat le kung khat, hnah khat le hnah khat an i dorhlonak hnga zohkhenhtu / cingthlatu nih ttha te le felfai tein cinthlakmi kung vialte ruang tein an tthan khawh ding ah tthial a herhmi kung cu tthial a si tawn, a nge hleuh a herhmi kha hleuh a si tawn, pheh piak a herhmi kha pheh a si tawn, non a herh deuhmi cu a dang naak in a hlei in non toih a si tawn. Cu ve bantuk cun kan ngeihmi / dirmi bu tete a zohkhentu cu kan zapi hi kan si ko hna caah bu khat le bu khat an i dorh lo i ruangte le remte in anmah le an ttuan hnga rian cio kha an ttuan khawh cio naak hnga remh a herhmi kha remh hna u sih, tthinh a herhmi kha tthinh hna u si law cuticun a dawh ngaingaimi dum / lo pakhat bantuk kan si ko hna lai. Kan i ngeihmi krihfa bu hna siseh vawlei lei bu si hna seh kan ca.ah a herh i a ttha mi an si tiah zumh in dirhmi bu an si cio ca.ah khat le khat an i dorhlo i an thihlohlo naak hnga i zuam cio hna u sih.