Covid-19 Zawtnak: Theih le Ralrin Herhmi Pawl (Update)

Corona-virus zawtnak thar (COVID-19) cu, tu chun World Health Organisation (WHO) thawng hnubik thanh ningah cun, ram 70 ah a phan cang, mi 90, 663 cungkai an zaw, zawtnak ruangah mi 3124 an nunnak a liam cang ti asi. Norway zongah a zawmi minung 33 a tlun hnawh ve cang hna. Europe pumpi huapin cun, cases 2495 hmuh asi cang tiah theih asi. (https://www.ecdc.europa.eu/en/novel-coronavirus-china)

Abiapimi theih ding le kan i ralrin a herhmi tete a tangleiah langhter khawh kan i zuam lai;

Zeitlukindah ttih a nun?

Damhnak le khamnak si tlamtling an hmuh khawh rih lo lawng siloin, hi zawtnak kong hrimhrim hi aza in theih asi rih lo, cucaah ttihnung zawtnak asi tiah a tlangpiin cohlan khawh asi. Amah belte, Folkehelseinstituttet thanhnak ahcun, SARS-CoV-2 mi zaw ‘tam deuh’ cu hrawmfah le cumpi tlangrai in tlawmpal an um i anmah tein an i ‘hrim tthan’ siloah an dam tthan kho ko, an ti- tutiangah a dam tthanmi 40,000 plus an si cang. Faak piin a zaw/zual khomi hna cu; mi damlo cia, abikin, thikai zawtnak (høyt blodtrykk), lungtur zawtnak (hjertesykdom) le thi/zun thlum zawtnak (diabetes), cun, a thazaang der deuhmi pawl caah ttihnung deuh asi tiah theih asi. WHO tuchun thawngthanhnak ahcun, mizaw za ah 3,4 % an thi tiah an thanh. Dam lo, upat lei thazaang der deuh hna caah cun, % tampi a kai tiah theih asi.

Photo: www.gannett-cdn.com

Zeitindah i chonh/tthenh khawh asi?

+ Thli/thaw le pum/kut i hnur/tonghnak in i tthenh khawh asi. Bianaah, mizaw pakhat nih nangmah he ai naihnak ah a khuh maw a khuh, a hatthio i na mit, na ka le hnar tibantuk ah rungrul a luh/phanh sual ahcun na zaw colh kho ve. Mizaw tongh ciami thilri pakhatkhat, kutka onnak/kharnak, lentecelhnak tibantuk tongh ve sual ahcun i tthenh/chonh khawh asi.

Zeitindah kan i ven khawh lai?

– Kut thiang tein i ttawl le thianghlim tein cawlcangh tthutdir khawh i zuam ding. Luhchuah tik poah lungrul (Bacteria) that khotu kuttawlnak (Antibac) hman philh lo ding, abikin rianttuannak le mi tampi hrawmmi hmunhma hnaah i chawhvah tikah, abiapi khun.  

Hmur i huhnak (munnbind) hmang cio uh tiah a aumi an tampi ve nain, Norway mipi ngandamnak lei zungpi (Folkehelseinstituttet ) tu nih cun, zawtnak tthenh a fawi ter chinchin, cucaah a dam ko mi nih cun, hman lo kha tha kan peek deuh an ti.

Hrawmfah, taklinh, khuhkhuh tibantuk in na um i Crona-Virus hna ka ngei sual kho tiah na siarem lo ahcun;

– Fastlegen & Legevakt (116117) rak chon colh hna.

Covid-19 he pehtlaiin theih na duhmi kongah biaruah le hal na duh ahcun; 815 55 015 ah chonh khawh asi fawn.

Khual tlawnnak le theihawk cheukhat pawl

Folkehelseinstituttet le Utenriksdepartementet (UD) hna nih, China, abikin Wuhan khua (Hubei province chung) tlawnkai lo dingin ralrinnak peek kan si. March 3 in Iran, South -Korea, Lombardia, Veneto, Emilia-Romagna le Italy ram pawl zongah tlawnkai lo dingin ralrinnak a kan peek.

Khual tlawng ding hna na si i, ticket hna cawk cia na si ahcun, atangleiah zeitindah ticket cancel ning asi, forsikring umtuning tibantuk a herhmi poah rel khawh asi. https://www.vg.no/spesial/2020/corona-viruset-sporsmal-og-svar/?utm_source=vgfront&utm_content=row-1#bor-jeg-vente-med-a-bestille-sommerferien

Zawtnak kong tawi: Hi zawtnak hi, SARS  (Severe Acute Respiratory Syndrome) le MERS (Middle East Respiratory Syndrome) hna bantukin cumpi tlangrai [tak linh, khuhkhuh/hrawmfah, cuapphin, thawchuah iharh tibantuk…] ai lomi zawtnak asi ve nain, kum upa, mi damlo cia hna caah i daitlan sual ahcun nunnak ca tiangah ttih a nung khomi zawtnak asi. (tutiang a cangmi tuak ningah a zawmi zaa ah 0,9% an thi)

Scroll to Top